Kristof Calvo leidt zijn laatste boek Staat van Vertrouwen in als “een persoonlijke zoektocht tot vergezichten voor een andere politiek”. Het boek is een combinatie van persoonlijke reflecties, een uiting van teleurstelling in een (zijn) politiek systeem en een oproep voor een meer uitgesproken progressivisme.

Feitelijk poogt Calvo een ideologisch betoog. Hetgeen hij in zijn boek neerzet, kan echter bezwaarlijk een coherent pleidooi genoemd worden. Het mensbeeld dat Calvo schetst, start met Jeroen Bergmanns gekende voorbeeld, namelijk dat de meeste mensen deugen – en we dit kunnen stellen op basis van de fysische reactie van het blozen.

Blozen

Blozen toont dat mensen schaamte naar elkaar willen communiceren, een emotie die fysiologisch zit ingebakken. Conclusie: we moeten wel deugen. Dat ook het omgekeerde argument gemaakt zou kunnen worden, op basis van exact hetzelfde voorbeeld, laten we vooralsnog in het midden. Feit is echter dat de opbouw van het boek bol staat van de willekeurige voorbeelden. Soms vanuit een marxistische inslag, dan weer vanuit de liberale denkschool – en zelfs Michael Sandel moet eraan geloven. Postmodernisme ten top.

Calvo verdedigt met zijn boek ideeën die diametraal ingaan tegen aspecten van zijn denken die hij in eerdere boeken toelichtte – zoals zijn plotse tegenstand tegen de meritocratie. Calvo beschrijft zichzelf als een ‘possibilist’, maar stelt tegelijk dat de meritocratie een mythe is die we actief moeten tegenwerken, en dit met allerhande initiatieven: van een algemeen basisinkomen tot een hogere belasting op erfenissen.

Het boek is inderdaad doordrongen van de zelfreflectie. Het heeft daarom de verdienste van de eerlijkheid, maar knaagt tegelijk aan de geloofwaardigheid.

Parlementaire vrijheid

Toegegeven, er zitten ook sterke delen in het boek, zoals een hoofdstuk waar Calvo menig conservatief mee kan overtuigen. Calvo is op zijn best wanneer hij over zijn expertise schrijft: het institutionele. Hij pleit voor minder parlementen en een federale kieskring met confederale elementen. Een sterk betoog voor het vergroten van de parlementaire vrijheid.

Als ‘Vivaldist’ van het eerst uur, zijn ook zijn reflecties op de regering De Croo interessant. Calvo verwacht een nieuwe zwarte zondag, en hoopt dat het democratische debat en de herverkaveling daarna kan losbarsten. Liefst een strijd tussen één progressieve volkspartij en één conservatieve volkspartij. Hij moedigt De Wever dan ook aan tot initiatief. Op dit punt beroept Calvo zich op de Italiaanse filosoof Antonio Gramsci: het oude sterft en het nieuwe raakt niet meteen geboren. We zitten in een tussentoestand. Een tussentoestand die niet zonder gedurfde initiatieven opgelost geraakt.

Staat van Vertrouwen is een uitgave van Uitgeverij Ertsberg.