---

Het Custodes Instituut informeert. Dezer dagen doet het dat over de standpunten van de Vlaamse partijen.

De Belgische euthanasiewet van 2002 laat het artsen onder bepaalde omstandigheden toe een einde te maken aan het leven van een patiënt. Hiertoe dient de patiënt op het moment van het verzoek handelingsbekwaam te zijn, moet het verzoek actueel zijn en dient de patiënt zich in een medisch uitzichtloze toestand te bevinden van aanhoudend en ondraaglijk fysiek of psychisch lijden dat niet gelenigd kan worden, en dat het gevolg is van een ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening. Deze cumulatieve voorwaarden sluiten euthanasie uit indien de patiënt een dementerende persoon is of indien de persoon geen aandoening heeft maar ‘enkel’ levensmoe is.

De wet van 2002 bepaalde verder dat geen persoon gedwongen kan worden medewerking te verlenen aan een euthanasie. Deze en gelijkaardige bepalingen staan gekend als een ‘gewetensclausule’ voor artsen en zorginstellingen (e.g. ziekenhuizen). Echter, de gewetensclausule werd ingevolge een wetswijziging sterk afgezwakt. Sindsdien werd het gewetensbezwaar van een zorginstelling afgeschaft (de collectieve gewetensclausule) en worden individuele artsen gedwongen hun medewerking te verlenen door een patiënt door te verwijzen naar een arts die de euthanasie wél wil begeleiden en uitvoeren.   

Hierna vindt u de relevante elementen uit de officiële verkiezingsprogramma’s van de verschillende Vlaamse partijen.

Open VLD

De Open VLD laat een ‘recht op waardig sterven’ opnemen in de Belgische Grondwet. De gewetensclausule van behandelende artsen wordt verder beperkt; een behandelende arts mag wel nog weigeren om de dodende handeling uit te voeren, maar daar stopt het. Overige informatie en begeleiding moet hij voorzien.

De euthanasiewet wordt uitgebreid naar ‘personen met verworven wilsonbekwaamheid’, waarbij in de eerste plaats gedacht wordt aan mensen met dementie. Hier stopt de uitbreiding evenwel niet: ook mensen die levensmoe zijn moeten een einde kunnen laten maken aan hun leven door een arts (zgn. voltooid leven).

Het verkiezingsprogramma van de Open VLD (Pg. 119  en 120).

CD&V

De CD&V verzet zich tegen euthanasie om redenen van levensmoeheid. Wel zet ze de deur op een kier voor euthanasie bij mensen met een vergevorderde vorm van dementie. De christendemocraten pleiten voorts voor een versterking van de controle op euthanasie omwille van psychisch leiden, onder meer door de termijn tussen verzoek en uitvoering op te trekken en het aantal geraadpleegde psychiaters te verhogen.  

Het verkiezingsprogramma van de CD&V (Pg. 433)

Groen

Groen wil het recht op euthanasie uitbreiden voor personen met dementie en de toegang tot euthanasie beter garanderen voor personen in een ‘uitzichtloze medische situatie’. Wat met dit laatste bedoeld wordt, is niet duidelijk.

Het verkiezingsprogramma van Groen (Pg. 71)

N-VA

Het verkiezingsprogramma van de N-VA bevat geen verwijzing naar euthanasie.

Het verkiezingsprogramma van de N-VA

Vlaams Belang

Het verkiezingsprogramma van het Vlaams Belang bevat geen verwijzing naar euthanasie.

Het verkiezingsprogramma van het Vlaams Belang

Vooruit

De Vlaamse socialisten zetten zich in voor de uitbreiding van euthanasie naar mensen met (jong)dementie. Daarna schrappen ze de strafsancties voor ‘louter procedurele’ overtreding van de euthanasiewet. Euthanasie wordt uitdrukkelijk erkend als een vorm van gezondheidszorg. De ‘financiële drempels’ voor de adviserende arts en de uitvoerende arts van een euthanasie moeten volgens Vooruit worden weggewerkt.

Het verkiezingsprogramma van Vooruit (126-128)

PVDA

Het verkiezingsprogramma van de PVDA bevat geen verwijzing naar euthanasie.

Het verkiezingsprogramma van de PVDA (Online)

---